S.M.A.K. bestaat dit jaar 20 jaar en dat mag gevierd! Enerzijds loopt er momenteel een expo met een selectie uit de collectie met werken van (internationale) kunstenaars, anderzijds zijn er ook heel wat evenementen om dit heuglijke jubileum te vieren.
De tentoonstelling De Collectie (1), Highlights for a Future is de aanleiding tot een serie gesprekken over de sterk veranderende rol van musea. Katleen Vermeulen (Amarant) ontvangt in zeven talkshows verschillende partners van het S.M.A.K.-beweegtprogramma, de educatieve- en gidsenwerking. Gidsenhumus was te gast in de talkshow rond gidsenwerking op 3 april. Hier lees je een beknopt verslag van het gesprek:
Wat ziet het Gidsenhumusteam als de grootste veranderingen in het gidsenlandschap de laatste decennia?
Wat wij vooral merken in de gesprekken die wij voeren bij gidsenorganisaties is de zoektocht om wendbaar te zijn in een veranderende maatschappij, veranderende context. Verandering is overal. Binnen onze gidsenwerkingen, maar ook in de buitenwereld: de gidsen die nu instromen, komen met een andere ingesteldheid dan de gidsen die 30 jaar geleden van start gegaan zijn. De verwachtingen van het publiek zijn echter ook niet hetzelfde gebleven.
Dino’s onderweg
Dergelijke veranderingen merken we niet onmiddellijk, ze kondigen zich niet duidelijk aan, nee, ze groeien/komen juist heel geleidelijk. Je zou ze kunnen vergelijken met dino’s die zich heel traag voortbewegen, en aanvankelijk kleine stipjes lijken aan de horizon. Maar je wil niet wakker worden dat er opeens een dino voor je voordeur staat. Je wil voorbereid zijn. Daarom is het als museum met een gidsenwerking belangrijk om, samen met je gidsen, de veranderingen in het vizier te houden en te beslissen hoe we ermee zullen omgaan.
Veranderen kan je niet alleen
Verandering voor je team bewerkstelligen, kan je als verantwoordelijke van een gidsenwerking niet alleen, tenminste, als je je gidsen aan boord wil houden. Een gids kan namelijk enkel maar gidsen vanuit een bepaalde intrinsieke motivatie, vanuit goesting, vanuit een passie om een verhaal over te brengen. Willen we onze gidsen dingen anders laten doen in de toekomst, dan is het dus van enorm belang om samen met hen de zoektocht aan te gaan. Stap 1 is daarbij helder maken waarom de dingen niet zo kunnen blijven zoals ze zijn, met voorbeelden, met gevolgen. Hebben we daar een akkoord over dan kunnen we samen op zoek wat de consequenties hiervan zouden kunnen zijn voor onze gidsenwerking.
Als de oplossing het probleem wordt
Het zoeken van de uiteindelijke oplossingen HOE we de dingen anders zullen doen, dat is echter aan de gidsen volgens ons. In duidelijke aftoetsing uiteraard met de criteria die je samen met het team hebt vastgelegd voor de veranderingen. Want WAAROM we de dingen doen zoals we ze doen of waarom we ze anders willen, daarover moeten we het gesprek aangaan als we samen als team willen veranderen.
Hoe vaak merken we niet dat juist een goedbedoelde oplossing eigenlijk het probleem wordt… Moeten alle gidsen dezelfde route volgen? Moet er een liedje bij voor de kleuters? Moet er bepaald educatief materiaal gebruikt worden? Moet er over dit kunstwerk zeker dat en dat verteld worden? Dergelijke oplossingen gaan vaak voorbij aan de individualiteit van de gids en riskeren om het onderwerp van discussie te worden waarbij het doel of de noodzaak achter de oplossing totaal vergeten wordt. Slagen we erin om het gesprek over die doelen en noodzaken te voeren, dan ontstaat er ruimte voor veel meer oplossingen en creativiteit die stimulerend werkt.
Wat maakt voor jullie dan een gids tot een “goede” gids?
Barbara: Een “goede” gids is voor mij iemand die nieuwe betekenis kan geven voor mij aan het onderwerp. Je zou simpel kunnen zeggen: die je meer te weten laat komen over het onderwerp, maar het is meer dan dat voor mij. Eerlijk, en ik denk dat ik voor ons beiden kan spreken, actuele kunst is niet zo ons ding. Ik ken er natuurlijk te weinig van, maar ook, ik heb zelden het gevoel dat het mij raakt. Een goede gids is voor mij iemand die er in slaagt om zo’n abstract/actueel kunstwerk toch betekenis te laten krijgen voor mij. Die het kan laten relateren aan dingen waar ik wel iets mee kan.
Reginald: ja zo is het voor mij ook, en ik zou zelfs verder willen gaan: een goede gids is voor mij iemand die er in slaagt om actuele kunst mij ook gevoelsmatig te laten raken. Die een brug bouwt en mij, ook emotioneel, niet enkel cognitief, bij iets kan brengen, waar ik zelf niet bijgeraak.
Meer weten over onze aanpak en omgaan met veranderingen binnen je gidsenwerking? Volg het webinar ‘Hoe meer en beter samenwerken met je gidsenwerking’ om dinsdag 24/09/2019 – schrijf je in op onze mailinglijst om een uitnodiging te ontvangen.
Gidsenhumus 